page-header

Çölyak

Çölyak, bedenin savunma sisteminin birçok farklı besinde bulunan glutene tepki göstermesiyle gelişen bir emilim bozukluğu hastalığıdır. Bağırsaklardan geçen glutenin savunma sistemi tarafından tehlikeli olarak algılanması, çölyaklı bireylerin bağırsak dokusunu bir savaş alanına çevirmektedir. Bunun sonucunda vücudumuzun ihtiyacı olan besinlerin emilimi yapılan bağırsak dokusu, zamanla büyük zararlar görmekte ve hasta bireylerde besin eksikliğine de dayalı birçok farklı semptom yaratmaktadır. Bir tost ekmeğinin 350 de 1’inden biraz fazla miktarda glutenin yenilmesi sonucu çölyaklı bireyler için dayanılmaz bir karın ağrısı; bunu takip eden ishal, kabız ve ağız yaraları başlar. Karın ve baş ağrısının verdiği stres, haftalarca süren bağırsak problemlerinin yarattığı negatif duygular çölyaklı hastalarının günlük ve iş hayatlarını çok zorlaştırırken, sosyalleşmelerini de engelleyecek korkular taşımalarına neden olur. Bu belirtilerin yanı sıra her gluten yendiğinde yaşanan  stres, bağırsak dokusundaki villusları kısaltırken ilerleyen vakalarda bağırsakların delinmesine bile neden olabilir. Bağırsak dokusunun zarar görmesi çölyakla beraber B12 vitamini, D vitamini ve kalsiyum eksikliği, folik asit eksikliğine bağlı anemi, osteoporoz infertilite, dermatit (egzama), miyokardit (kalp kası iltihabı), dilate kardiyomiyopati, yorgunluk, depresyon, psikiyatrik hastalıklara neden olabilir. Çocukluk döneminde yaşanan Çölyak, bu beslenme eksikliğine bağlı fiziksel gelişimi yavaşlatırken, geç ergenliğe de neden olur(1). Çocukların kognitif gelişim süreçlerini de etkileyen çölyak, onları sürekli karın ağrıları ve kusmalar yüzünden sosyalleşmekten uzaklaştırırken, dikkat eksikliği ve öğrenme bozukluklarına yol açar. Çölyak hastalığının hastalar ve doktorlar açısından farkındalığının artması, teşhis süreci için en önemli faktör çünkü belirtilerin fazla olması  yanlış teşhiş ve tedaviye yol açabiliyor. Çölyak teşhisi için doktorunuz sizden; spesifik kan tetkikleri ve antikor testleri ister ve, bu sonuçların pozitif olması durumunda da üst endoskopi ile bağırsak dokunuzun durumuna bakılması istenebilir. Bunlara ek olarak genetik testler de teşhisi güçlendiren faktörlerdir çünkü çölyak genetik bir oto-immün hastalıktır. Genetik test, sizin ve ailenizin Çölyak riski taşıyıp taşımadığınızı anlamanız açısından oldukça önemlidir.. Hastalık, cinsiyet, beslenme tarzı, yaş gibi genetik ve çevresel faktörlerden etkilendiği için kişinin hayatının herhangi bir döneminde yaşanabilir, risk durumunuzu öğrenmek semptomların ağırlığını azaltmak açısından değerlidir. Çölyak hastalığının bir tedavisi ve kalıcı çözümü olmasa da araştırmalar glutensiz beslenmenin önemine vurgu yapıyor. Çölyaklı bireylerin, hayat ve beslenme davranışlarını değiştirerek gluten barındırabilecek besinlerden uzak durmaları onlar için hayati bir önem taşımaktadır. Glutenin hangi besinlerde bulunduğu hakkında bilgi edinmek için ‘’Gluten‘’ makalemizi okuyabilirsiniz. Gluten-Free yaşam hakkında ‘’Gluten-Free Yaşam’ makalemizi okuyabilirsiniz

 

Back to top of page